ფოტოალბომები

მთავარი » ფოტოალბომი » ობობა » ობობა » სურათი 1

სურათი 1

ობობები (Araneae) — ფეხსახსრიან ცხოველთა რიგი ობობასნაირთა კლასისა, მიეკუთვნება არაქნიდების ჯგუფს. კაცობრიობისთვის ცნობილია ობობების 32 000 ნაირსახეობა. ისინი ერთმანეთისგან სიდიდით, ფორმით და თვისებებებით განსხვავდებიან, მაგრამ აქვთ ერთნაირი სხეულის აგებულება. ობობის სხეული ორი ნაწილისაგან შედგება. სხეულის წინა მხარე თავ-მკერდი (cephalothorax, პროსომა), რომელიც აერთიანებს ობობას თავისა და მკერდის ნაწილებს. ყოველ ობობას აქვს რვა კიდური, რომელიც შეერთებულია თავ-მკერდთან. სხეულის უკანა მხარეს შეადგენს მუცელი (ოპისტოსომა), რომელიც მოიცავს საჭმლის მომნელებელ სისტემას, სასქესო ორგანოებსა და აბლაბუდის სართავ ორგანოებს.
საცეცები (pedipalpus)[რედაქტირება]

1)ქელიცერი. 2)შხამიანი ჯირკვალი. 3) ტვინი. 4)მწუწნავი კუჭი. 7)გული. 12) სააბლაბუდე ჯირკვლები. 13)აბრეშუმის ჯირკვალი. 14)ტრაქეა. 15)საკვერცხე. 16)ფილტვის ტომსიკი და სასუნთქი ხვრელი. 18)კიდურები. 19)საცეცი.
ნერვული სისტემა
სასუნთქი სისტემა
მომნელებელი სისტემა
სისხლის მიმოქცევის სისტემა
სასქესო ორგანოები (ნახატზე საკვერცხე კვერცხსავლით)
სხეულის წინა ნაწილში ყველა ობობას აქვს საცეცები (პედიპალპი), რომლებიც ძალიან ჰგვანან მოკლე კიდურებს, მაგრამ აქვთ სრულებით განსხვავებული დანიშნულება. ობობა იყენებს მათ კვებისა და ორიენტაციისათვის. მამრი ობობები საცეცებში სპერმას ინახავენ და გამოიყენებენ მას შემდგომი გამრავლებისათვის. ობობების უმრავლესობას რვა თვალი აქვს, თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებსაც არც ერთი თვალი არ აქვთ.
პირის წინა ნაწილში ობობებს ე.წ. ხელიცერა აქვთ. იგი წარმოადგენს ღრმა ფუღურო მილებს, რომლებიც ბოლოვდება ბასრი მარწუხებით. ობობა მათ იყენებს მსხვერპლის განგმირვისთვის, თავის დასაცავად და მიწის სათხრელად.
ობობა მწერებითა და სხვა პატარა არსებებით იკვებება. ზოგიერთი მათგანი პატარა თაგვებსა და თევზს მიირთმევს; დიდი ობობები ჩიტებითა და ბაყაყებით იკვებებიან. ობობების უმრავლესობა კანიბალები არიან და სიამოვნებით მიირთმევენ ერთმანეთის ხორცს.
მსხვერპლის მოსაკლავად ბევრი ობობა მარწუხებიდან გამოყოფილ შხამს იყენებს. ობობა საკვებს არ ღეჭავს, მას მხოლოდ თხევადი მასის გადაყლაპვა შეუძლია. ამისათვის, მოკლულ მსხვერპლს იგი უშხაპუნებს თავის ნერწყვს, რომელიც მის კუჭნაწლავში გამოიყოფა და შეიცავს სპეციალურ მომნელებელ წვენს. ამ პროცესის შედეგად მსხვერპლის ხორცი თხევად მასად იქცევა და ობობა მას ადვილად იწოვს. ობობას გააჩნია სპეციალური ორგანო, რომელიც შემწოვ ფუნქციას ასრულებს და, რომლის დახმარებით, იგი ადვილად შთანთქავს თხევად მასად გადაქცეულ მსხვერპლს.
სააბლაბუდე ჯირკვლები[რედაქტირება]

ობობამ კალიას შეუშხაპუნა ნერწყვი და თხევად მასად აქცია. იგი მას ადვილად შთანთქავს სპეციალური ორგანოთი.
ყველა ობობა რთავს აბლაბუდის ქსელს, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანია მათი სიცოცხლისათვის. ქსელს შემდეგი დანიშნულება აქვს: ობობა მასზე აბრეშუმის პარკის მსგავს აბლაბუდის ქსელს რთავს, რომელშიც შემდგომ კვერცხებს ფუთავს; აბამს მას ფოთლებსა და ტოტებზე შემდეგი უსაფრთხო გადაადგილებისათვის; იკეთებს მასზე ბუდეს, რომელშიც ისვენებს და ატარებს ზამთარს; ასევე ობობა ქსელს მსხვერპლის გამოსაჭერად იყენებს.
ობობას სხვადასხვა სიტუაციაში სხვადასხვა ქსელის გაბმა შეუძლია. თუ ქსელი გათვალისწინებულია მსხვერპლის გამოსაჭერად, მაშინ ობობა რთვისას სპეციალურ წებოვან ნივთიერებას გამოყოფს. თუ ქსელი მას მხოლოდ გადაადგილებისთვის ჭირდება, იგი მშრალია. კვერცხის დასადებად ობობა სპეციალურ ქსელს რთავს. ობობის ქსელის ძაფები უფრო მეტად გამძლეა, ვიდრე იმავე დიამეტრის ფოლადის ძაფები და სამჯერ მეტ სიგრძეზე იჭიმება.
იმისათვის რომ თავად არ გაებას მახეში, ობობა ყოველთვის რთავს საკმარისი რაოდენობის მშრალ ქსელს. მან ზუსტად იცის, სად არის აღნიშნული მშრალი ადგილები და აქ უცდის თავის მსხვერპლს. ობობა, ასევე, გამოყოფს ზეთოვან ნივთიერებას კიდურებზე, რომელიც იცავს მას ქსელში გაბმისაგან.
აბლაბუდის ქსელი[რედაქტირება]

ე.წ. კტენიზიდი ბინადრობს მიწის ხვრელებში, რომელიც აბლაბუდითაა გარშემოტყმულია.
სხვადასხვა ჯიშის ობობა სხვადასხვანაირ ქსელს რთავს. ყველაზე გავრცელებული არის ე.წ. წრიული ქსელი, რომელსაც ხშირად შეხვდებით ბაღებსა თუ პარკებში; განსაკუთრებით ლამაზია ქსელი ზამთარში, როდესაც მის აბრეშუმის ძაფებზე ცვარი ჩნდება. წრიული ქსელისთვის დამახასიათებელია ძაფების სხივისებრი რთვა ცენტრიდან. სხივები ერთმანეთთან დაკავშირებულია წებოვანი რკალებით, რომლებიც ასრულებენ ხაფანგის დანიშნულებას. წრიული ქსელები, ხშირ შემთხვევაში, მცირე ზომისაა, თუმცა ტროპიკებში გვხვდება გიგანტური ქსელებიც. უზარმაზარ ხეებზე მობიმადრე ობობები ქსელებს ხეებს შორის რთავენ. ასეთი ქსელების დიამეტრი ზოგჯერ 2,5 მეტრსაც აღწევს და მასში პატარა ფრინველიც შეიძლება გაებას.
ობობების უმრავლესობას ცუდი მხედველობა აქვს, ამიტომ მსხვერპლზე ნადირობისას ისინი მხოლოდ საკუთარ ქსელით გადაადგილდებიან. ზოგიერთი ობობა ქსელის ცენტრში უდარაჯდება მსხვერპლს, ზოგი კი ნაპირზე იცდის. როდესაც მწერი ებმება ქსელში, იგი ყველანაირად ცდილობს გაითავისუფლოს თავი. ამ ცდების შედეგად წარმოიქმნება ვიბრაცია, რომელიც ამცნობებს ობობას ნადავლის მახეში გაბმის შესახებ. ამის შემდეგ ობობა უახლოვდება მსხვერპლს, შხამავს მას და ახვევს ქსელში.
არსებობს ე.წ. ძაბრისებრი ქსელიც. ასეთი სახის ქსელი ხშირად გვხვდება მაღალ ბალახში, კლდეებსა და მორებზე. მისი მრთველი ობობა "ძაბრის " ფსკერზე იმალება და იქ ელოდება თავის მსხვერპლს, შემდეგ კი თავს ესხმის მას და მიირთმევს "ძაბრის" ბოლოში.
ობობის ქსელის სხვა დანიშნულება[რედაქტირება]

ეს პატარა ობობა მიირთმევს ნემსიყლაპი
637x600 / 96.6Kb
1646 0 0.0

2013-12-29 kusa

სულ კომენტარები: 0
სახელი *:
Email *:
კოდი *: